ว่าด้วยบัณฑิตครู...ทัศนะก่อนเข้าสู่วิชาชีพด้วยคุณภาพ
ผศ.ดร.สุรวาท ทองบุประธานสภาที่ประชุมคณบดีคณะครุศาสตร์ศึกษาศาสตร์แห่งประเทศไทย (ส.ค.ศ.ท.)
ความแตกต่างระหว่างครั้งแรกกับครั้งที่ ๒ ในตำแหน่งประธาน ส.ค.ศ.ท. เหมือนหรือแกต่างกันอย่างไร
ครั้งแรกหลังจากนั่งในตำแหน่ง ๒ ปีเต็ม เปลี่ยนรัฐมนตรี ๔ ท่าน ซึ่งนโยบายต่าง ๆ ก็จะแตกต่างกันไปทั้ง ๔ ท่าน
เพราะฉะนั้นในส่วนของสภาคณบดีฯก็หาหลัก หาจุดยืน ซึ่งเราก็เสนอจุดยืนของเรา ก็ยังได้รับการตอบรับ
...การได้รับการเลือกเข้ามาเป็นครั้งที่ ๒ พอดีผมเว้นวรรคไป ๘-๙ เดือน เข้ามาอีกเป็นครั้งที่ ๒ เข้ามาครั้งนี้บรรยากาศก็เปลี่ยน รัฐบาลมาในทางพิเศษมีความมุ่งมั่นที่จะปฏิรูปการศึกษา เพราะฉะนั้นอันนี้ ก็เป็นโอกาสดี ทางสภาคณบดีฯ ก็คงจะทำข้อเสนอ ไม่ว่าจะผลิตและพัฒนาครูและพัฒนาการศึกษาทุกด้านให้ฝ่ายที่มีส่วนเกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็น ครม. (รัฐบาลหรือรัฐมนตรี) รวมทั้ง สนช. (สภานิติบัญญัติแห่งชาติ) สปช.(สภาปฏิรูปแห่งชาติ) แล้วก็หน่วยงานอื่นที่เกี่ยวรวมทั้ง คุรุสภา หน่วยงานผลิตครูต่าง เราจะพยายามที่จะอยู่ในช่วงเฉพาะปีแรก
ซึ่งวาระของผม ๒ ปี คือ ๒๔ เดือน วันชนวัน ในปีแรกก็คงจะร่วมทำงานร่วมกันในการจะสร้างข้อเสนอผ่านกระบวนการเรียนรู้และวิจัย ให้ได้องค์ความรู้ต่าง ๆ แล้วก็เสนอไปยังหน่วยงานที่กล่าวไปเมื่อครู่นี้นะครับ
ประเด็นปัญหาที่จะนำไปสู่การปฏิรูปครูทางสภาคณบดีฯ มองปัญหารวม ๆ กว้าง ๆ เรื่องอะรบ้าง
เวลานี้เรื่องของครูนะครับ ปัญหาใหญ่หลักคือคุณภาพการศึกษา ซึ่งจริง ๆ แล้วปัจจัยที่ทำให้เกิดการพัฒนา การศึกษามากกมายแต่ว่าปัจจัยที่สำคัญมาก ๆ ซึ่งตอนนี้หลายฝ่ายคิดเห็นตรงกันคือ เรื่องของครูนะครับ เรื่องของครูที่ต้องเปลี่ยนพฤติกรรมจากเดิม ศตวรรษที่ ๑๙ – ๒๐ ให้เป็นครูที่สอดคล้องการการเปลี่ยนแปลงของสังคมของเศรษฐกิจของวิทยาการเทคโนโลยี การเปลี่ยนแปลงของโลกทุกวันนี้ต้องเปลี่ยนไป นั่นก็คือคุณภาพของครู คุณภาพของการจัดการเรียนการสอนนั่นคือ ครูปัจจุบันครูที่อยู่
แต่ว่าครูใหม่ เรามองอยู่วันนี้ปัญหาใหญ่อยู่ที่ต้องการหาคำตอบอยู่วันนี้คือจะผลิตอย่างไร ให้มีปริมาณและคุณภาพ ให้สอดคล้องกับความต้องการของการใช้ครู ให้สอดคล้องกับความต้องการของสังคมที่ต้องการใช้ครู
มีคุณลักษณะ มีทักษณะ มีความความรู้อย่างไร อันนี้คือโจทย์ใหญ่ของเรื่องการผลิตครู
ย้ำอีกทีคือผลิตอย่างไรให้ให้มีปริมาณมีคุณภาพสอดคล้องกับคุณภาพทั้งในแง่ปริมาณ และคุณภาพที่สังคมต้องการ
อาจารย์ที่ดูบรรยากาศเรียนครูปีนี้ ของนักเรียนมัธยมที่สอบเข้า อาจารย์มองบรรยากาศปัจจุบันกับอดีต เท่าที่อาจารย์สัมผัสมีแตกต่างกันไหมอย่างไร
ผมเรียนตามตรงนะครับเมื่อครั้งผมเรียนครูเป็นครูมา อาจจะบังเอิญมีเรียนที่เดียวกันกับที่กำลังทำงานอยู่ปัจจุบันนะครับ ผมคิดว่าปัจจุบันนนี้มรความพยายามที่มาก มากที่จะพยายามเป็นครูมาก จากตัวผมเป็นนักศึกษาครูมาก่อนแล้วมาเป็นอาจารย์นี่ผมคิดว่าวันนี้นี่ เราได้ใช้ความพยายามแล้วเอาใจใส่เรื่องการผลิต สูงกว่าในยุคนั้น พูดถึงสภาพบรรยากาศและอะไรหลายอย่างดีกว่า
แต่ว่าจะต่างกับผู้รับผิดชอบในมหาวิทยาลัย เดิมสมัยนั้นไม่ว่าวิทยาลัยครูหรือวิทยาลัยวิชาการการศึกษา(มศว.) นี่ ทำหน้าที่หลักคือผลิตครู เพราะฉะนั้นผู้บริหารสูงสุด ผู้บริหารระดับไหนก็ตาม รวมทั้งคณะจารย์ครูอาจารย์ทั้งหลาย ก็จะใช้พลังกายการสติปัญญาทั้งหลายเพื่อการผลิตครู รถทุกคันในมหาวิทยาลัยเพื่อการผลิตครู
อันนี้คือความได้เปรียบในยุคนั้น อาจารย์ทุกท่านผ่านการเรียนครูมา แต่วันนี้จะต่างกันคือกลายเป็นมหาวิทยาลัยยักษ์ใหญ่ไปกันหมด ก็มีทุกสาขาทุกแห่งก็มุ่งที่จะผลิตแพทย์เป็นเป้าหมายสูงสุด ซึ่งในที่สุดคณะครุศาสตร์ ศึกษาศาสตร์ก็เป็นคณะเล็ก ๆ ในมหาวิทยาลัยไป อันนี้รวมถึงคณะครุศาสตร์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏด้วย ซึ่งมีคณะมากมาย ๗-๘ คณะวิชา บางแห่งก็ ๙-๑๐ คณะวิชา
อันนี้ก็จะต่างจากอดีตนะครับเพราะฉะนั้นคณะครุศาสตร์ ศึกษษา ก็ต้องใช้พลังในการประสานงานในการสร้างความร่วมมือที่ดีซึ่ง เป๋นงานที่หนักหน่วงมากครับ
เท่าที่ดูนักเรียนเข้ามาเรียนดูจะสวนทางกับอดีตไหม
มาดูคนเข้าเรียนประมาณ ๓ ปีที่ผ่านมามีแนวโน้มสูงขึ้นก็ชัดเจนมาเรื่อย ๆ ตั้งแต่ปีที่แล้ว ปีนี้ด้วย มีคนมาเรียนถ้าเราดูในระบบเอดมิสชันส์ คะแนนก็จะสูงกว่าคณะวิชาอื่นในสาขาที่ใกล้เคียงกัน หรือเรียนในวิชาหลักเราค่อนข้างจะสูงกว่า และสูงกว่าสาขาอื่นในราชภัฏ ก็เป็นเรื่องที่ดี แต่ก็เป็นกลุ่มที่เรียกว่าเป็นกลุ่มกลาง ๆ กลุ่มที่เรียนดีกว่านี้ก็ไปเรียนด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ หรือนิติศาสตร์
ข้อมูลการขนาดครูสาขาต่าง ๆ ๘๐ สาขา ทาง ส.ค.ศ.ท.คิดกันอย่างไร
ผมคิดว่าตอนนี้ยังไม่ถึงขั้นนั้น ผมคิดว่าขณะนี้ยังสับสนกันอยู่ แต่เวลาเข้ามาบีบคั้นมาก มันยังสับสนกันอยู่เรื่องขาดแคลนนี่แหละ ถ้า ๘๖ สาขาที่ขาดแคลนขณะนี้ก็มีสาขาเปิดอยู่ มากกว่าครึ่งประมาณ ๓๐ - ๔๐ สาขา มีเปิดสอนอยู่แล้วแต่เขามักจะพบว่าขาดแคลน เขาจะขาดแคลนเมื่อเขารับเป็นครูอัตราจ้าง ครูพนักงาน ครูจ้างที่ไม่จูงใจ และก็ไม่มั่นคงในชีวิตการงาน
เป็นครูในโครงการต่าง ๆ ครูที่มีใบประกอบวิชาชีพเขาก็ไปเข้าเป็นข้าราชการ ครูตรงนี้ก็ขาด
แต่คนละประเด็นกัน เวลานี้โรงเรียนเหล่านั้นก็เอาคนที่ไม่มีวุฒิครูไปสอนอยู่แล้ว แต่ว่าเป็นปัญหาของการบรรจุเป็นข้าราชการครู ตอนนี้ที่เขาเปิดว่าต่อไปนี้สามารถรับราชการครูได้ แต่เป็นสาขาที่ขาดแคลนเขามาไม่ได้ แต่เรียนว่าถ้าเป็นข้าราชการครูจะมีผู้สมัครเป็นจำนวนมากขอบัณฑิตที่มี และวันนี้ก็มีบัญญชีอยู่เยอะ ก็มีเพื่อนครูมาร้องเรียนเหมือนกันว่าสาขาเขาไม่ได้ขาดแคลนนะขึ้นบัญชีเป็น ๑๐,๐๐๐ ก็มี เป็น๑๐๐ ก็มีขาดแคลนอัตราที่เป็นข้าราชการครูในอาชีวะ เพราะฉะนั้นเมื่อประกาศเป็นอัตราจ้างอย่างไร ก็จะไม่มีคนไปสมัครสักเท่าไหร่ เห็นเหมือนขาดแคลน แต่ก็มีสาขาที่ขาดแคลนจริงแต่น้อยมาก ซึ่งถ้าต้องการจริงก็้องวางแผนไว้ ๕ -ปี เพื่อเราผลิตครูใช้เวลา ๕ ปี
ตอนนี้กระบวนการเข้าเป็นครูตอนนี้ฟังดูเหมือนจะยากมีการประเมินเริ่มจากครูผู้ช่วยก่อน
อ๋อ...ตรงนั้นคิดว่าไม่ใช่ประเด็นนะ เพราะการเป็นครูผู้ช่วยก็เป็นครูนั้นแหละเข้าสู่ระบบราชการแล้ว ก็เป็นตำแหน่งเหมือนกันก็เหมือนผู้ช่วยผู้พิพากษาอะไรทำนองนั้น
แต่ตอนนี้บัณฑิตครูเข้าไปประกอบวิชาชีพเหลื่อมล้ำมากมาย ระบบที่ยอมรับว่าดีที่สุดคือการเป็นครูผู้ช่วยซึ่งก็มีข้าราชการครูมีระบบวิทยะฐานะ มีค่ารักษาพยาบาลเลี้ยงดูบุตร บุพการีรักษาพยาบาลได้มีความั่นคงอันนี้
การเข้าตรงนี้การยากคือคนแข่งขันกันสูงและมีการทุจริตการสอบแล้วเป็นอ่างโจ่งครึ่ง แล้วคนในกระทรวงบอกว่าทุจริต ๑,๐๐๐,๐๐๐ เปอร์เซ็นต์ แต่วันนี้เราก็พบว่าไม่มีการลงโทษ
เพราะฉะนั้นตรงนี้ว่าอยากไหม ก็บอกว่ายาก นอกจากเก่งแล้วต้องมีเงินใช่ไหม แต่ก็มีเหมือนกันที่บางเขตพื้นที่บางสาขาวิชาที่เขาเชื่อมั่นว่าไม่ทุจริต แต่ว่ามากเหลือเกินที่ทุจริต
ดูความเห็นของอาจารย์ก่อนหน้านี้กังวลเรื่องภาระหน้าที่ครูด้วย แนวทางแก้ปัญหานี้อย่างไรครับ
ผมขอเรียนว่าห้องเรียนจะมีประสิทธิภาพต้องมีครูคุณภาพ นักเรียนจะมีคุณภาพไม่ได้ถ้าครูไม่มีคุณภาพ เพราะฉะนั้นครูจะมีคุณภาพก็ต้อมีเวลาเตรียมการสอนเลือกสื่อ เลือกหนังสือ ตำรา เสิร์ตเว็บไซต์ที่เป็นประโยชน์ แล้วก็สอนในห้องเรียนที่มีปัจจัยสนับสนุนมีปริมาณนักเรียนที่เหมาะสมผมก็มองว่ามี ๒ อย่างที่คิดกันวันนี้ คือ
๑ จะช่วยครูให้เขาทำหน้าที่ได้อย่างสมบูรณ์ได้อย่างไร มีปัจจัยอะไรที่เรียก ที่ล่อ ที่ดึง ที่เรียก ที่เชิญ ที่บังคับให้เขาออกจากห้องเรียนหนีไปจากการเรียนการสอน และทำอย่างไรให้เขาอยู่สนับสนุนให้มีคุณภาพ ซึ่งไม่ใช่การให้กำลังใจเชิดชูกัน เท่านั้นเป็นเรื่องของกลไก กฎหมาย การบังคับบัญชา การกำหนดความดีความชอบ ที่เป็นตัวชี้ทิศทางหรือแม้นแต่ตัวหลักสูตร ก็เหมือนกันชี้การทำงานของครูชี้การทำงานของครู ทำไมครูทำงานไม่ได้ก็เพราะสิ่งนี้
๒ ครูทุกคนต้องตื่นฟื้นจิตวิญญาณของตัวเองขึ้นมา ทวนกระแสเหล่านั้นทวนกลไกลเหล่านั้น ให้อยู่ได้แต่ทำอย่างไรให้ทวน ซึ่งในยุคหนึ่งครูดี ๆ หลายคนเขาเรียกว่าครูนอกคอก แต่วันนี้เราคงไม่เรียกครูนอกคอก แต่เรียกครูนอกกรอบ ครูที่สามารภสร้างจิตวิญญาณให้กับแตัวเองแล้วมีจิตวิญญาณ แบ่งเวลาหนีออกจากสิ่งที่ล่อให้ไปไขว่คว้ามาให้ได้
สุดท้ายถึงนักเรียน หรือผู้ปกครองที่อยากส่งบุตรหลานเข้าสู่อาชีพครู
สภาคณบดีคณะครุศาสตร์ ศึกษาศาสตร์ฯ มีความพยายามที่เข้ามาเป็นองค์กรที่เข้าด้วยอุดมการณ์ไม่มีงบประมาณสนับสนุนจากภาครัฐอะไรทั้งสิ้น มีแต่การเสียสละของคณบดีคณะครุาสตร์ ศึกษาศาสตร์ ที่มาร่วมรวมระดมทรัพยากรขึ้นมาก็ถือว่าเป็นที่เหมือนเป็นภาคประชาชน ภาคประชาสัมคม เพราะว่าความเห็นของเราเขาจะเอาด้วยหรือไม่เอาด้วยก็ได้ เราเพียงเป็นเหมือนสภาวิชาการ กระบวนของสังคมที่จะหาข้อสรุป หาผลึกองค์ความรู้ที่ชี้นำ ด้วยเหตุผลมีข้อมูลอย่างเพียงพอ ซึ่งก็เหมือนเพิ่มและพัฒนาคุณภาพการศึกษา ซึ่งนั่นก็คงหมายถึงคุ้มคงผู้บริโภค ผู้ปกครองหมายถึง ผู้ปกครองของนักเรียนทั่วไป คนที่กำลังจะลูกมีอะไรที่เราจะฝาก ถึงได้รับการบริการจากครูที่มีคุณภาพ
ส่วนผู้ปกครองของนักเรียนที่จะเข้าเรียนครูเป็นนักศึกษาครูนี่ผมก็บอกว่าขอให้เชื่อมั่นศรัทธา เพราะวันนี้คณะครุศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์จะพยายามพัฒนาคุณภาพของเขา
แต่ว่ายังไม่ชัดเจนเรื่องการขาดการเกินบางสาขา บางสาขาอาจจะเกิน ซึ่งเราสามารถจะแก้ได้ สาขาไหนเกินเราก็สามารถเพิ่มสมรรถณของเขาขึ้นไป สามารถที่จะประกอบอาชีพอื่นก็มีมากมายซึ่งก้ไม่ต่างจากบัณฑิตสาขาอื่นยังไม่มีใครตรวจสอบเลยว่าทำงานมากน้อยแต่ไหน แล้วมีผู้เรียนเกินหรือขาดตามความต้องการ เพราะฉะนั้นในกระแสที่เขาสำเร็จการศึกษาชั้นมอปลายมานี่เขาก็เลือกนะ
ผมก็รู้ว่านักเรียนที่จบ ม.๖ ที่ตัดสินในมาเรียนครูนี่ เขาทราบดีว่าเรียนสาขาอื่นด้านสังคมศาสตร์ หรือสาขาที่ต่ำกว่าวิทยาศาสตร์สุขภาพนี่ตำแหน่งงานน้อยมากหลักสิบ แต่วันนี้ตำแหน่งครูที่รองรับนับแสนนะครับ ใน ๕ ปีนี้ -แต่ก็มีอะไรหงุดหงิดเหมือนกัน เพราะไหนจะเอาครูต่างชาติเข้ามาบ้าง เอาคนเรียนสาขาอื่นเข้ามาบ้าง แต่ก้ถือว่าเป็นเรื่องท้ายทายว่าทำอย่างไรให้สังคมยอมความเป็นครูของเราและยอมรับตัวเองว่าต้องกอบกู้เกียรติยศศักดิ์ของครูไทยขึ้นมา
นับเป็นการเริ่มต้นที่ถูกทางแล้วต่ะ
ตอบลบดีใจที่มีการดำเนินงทนอย่างจริงจัง
ตอบลบ